کلینیک روانشناسی
در کلینیک سلامت مرکز قلب شهید رحایی ، همکارانی برای مشاوره روانشناسی و خدمت رسانی در این زمینه در خدمت شما هستند:
1) خانم صدیقه یزدی، کارشناس ارشد روانشناسی
2) خانم میترا رجایی، کارشناس روانشناسی
کلینیک روانشناسی در روزهای شنبه تا پنج شنبه از 8 صبح الی 14 بعد از ظهر آماده پذیرش بیماران در سطوح سرپا یی و بستری است.
سرویس های روانشناسی کلینیک سلامت:
مخاطبین: بیماران قبل از بستری، همراهان بیماران، بیماران بستری، مراجعان آزاد و پرسنل
زمینه های فعالیت:
1- ارزیابی سلامت روانی
2- آموزش مهارتهای زندگی ( در زمینه کنترل خشم ، مدیریت استرس ، کاهش استرس ، ار تباط موثر ، حل مساله ، افزایش اعتماد به نفس ، آرام سازی ، تقویت روحیه و غیره.
3- مشاوره تحصیلی
4- مشاوره شغلی
5- مشاوره (قبل و بعد) از ازدواج
ضرورت مشاوره روانشناسی
بی شک همزمان با گسترش جوامع بشری و پیچیدگی روابط و نهاد های آن ، مشکلات جدیدی نیز پدید آمده که قبلا نیازی بدان احساس نمی شد. پیچیده تر شدن شرایط اجتماعی گاه موجب کمرنگ تر شدن روابط عاطفی می گردد که این نیز به نوبه خود فرد را در شرایط عاطفی و روحی حساسی قرار می دهد که لازم است اصلاح گردد. امروز کمتر کسی است که لزوم مشاوره روانشناسی را در بسیاری از جنبه های زندگی فرد انکار نماید. بدیهی است این نوع خدمت در زمانی که فردبه نحوی دچار تغییر روابط، مانندتغییر در شغل، تحصیل و یا بروز بیماری و غیره می گردد، بیشتر اهمیت می یابد.
اهداف مشاوره روانشناسی
در تعاریفی که به عمل آمده تصریح شده که در مشاوره روانشناسی روشهایی ارائه گردد تا به فرد مورد مشاوره کمک شود خود را بهتر بشناسد. منظور و هدف از خودشناسی این است که فرد بتواند با پیدا کردن زوایای وجودی خود تبدیل به فردی موثر تر، خلاق تر و در نتیحه شادمان تر گردد. با استفاده از فنون ارائه شده فرد نه تنها وضع فعلی خود را درک می کند بلکه متوجه می شود که قرار است به چه فردی تبدیل گردد و بدین ترتیب در مسیر افزایش رشد شخصی روانی و اجتماعی گام برمی دارد.
برای این منظور از روشهای متفاوتی مانند مشاهده، مصاحبه ، پر کردن پرسش نامه و غیره استفاده می گردد، انتخاب روش مناسب براساس مکتب فکری روانشناس ، نوع اطلاعات مورد نیاز و اهداف مورد نظر متفاوت است. گاهی از آزمونهای مختلف مانند تست هوش، شخصیت و غیره نیز استفاده می شود.
5 هدف عمده مشاوره
1- آسان کردن تغییرات رفتاری
2-افزایش توانایی مراجع در ایجاد و حفظ با دیگران
3-کمک به بالا بردن اثر بخشی و توانایی سازگاری ( سازش یافتگی)مراجعان
4-بهبود فرایند تصمیم گیری در مراجعان
5-تسهیل شکوفایی استعداد های بالقوه مراجعان
در صورت نیازپمفلت هایی را در زمینه مدیریت خشم ، مدیریت استرس و ... در اختیار مراجعین قرار داده می شود.
مهارت های زندگی
مهارت خود آگاهی : وقتی بچه بودم دلم می خواست دنیا را عوض کنم ، بزرگتر که شدم گفتم دنیا که بزرگ است کشورم را تغییر می دهم ، در نوجوانی گفتم کشور خیلی بزرگ است بهتر است شهرم را دگرگون سازم ، جوان که شدم گفتم شهر خیلی بزرگ است محله ی خود را تغییر می دهم ، به میانسالی که رسیدم گفتم از خانواده ام شروع کنم. در این لحظه آخر عمر می بینم که باید از خودم شروع می کردم ، اگر تغییر را از خودم آغاز کرده بودم ، خانواده ام ، محله ام ، شهرم ، کشورم و جهان را به قدر توانم تغییر می دادم.
خودآگاهی خود آگاهی ،یکی از مهارت های زندگی ست که عبارت است از: شناخت دقیق و درست از خود ، به نحوی که فهم صحیحی از نگرش ها ، آراء ،عقاید، اندیشه ها، هیجان ها ، توانایی ها ، مهارت ها و کاستی هایمان داشته باشیم . از نگاهی دیگر می توان گفت که، خود آگاهی یعنی آموختن روش های منطقی برای اعمال کنش و واکنش در موقعیت های متفاوت . انسان در مسیر زندگی خودبا انتخاب های متعددی روبرو است و سر آغاز هر انتخابی خود آگاهی است،
از انتخابهای ساده و روزمره گرفته تا غذا خوردن، خرید تا انتخابهای سخت و پیچیده، نوع جهان بینی ، شغل ، همسر.
از آنجا که زندگی بدون انتخاب معنی ندارد زندگی بدون خودآگاهی نیز غیر ممکن به نظر می آید لیکن انتخاب های بزرگ و سرنوشت ساز نیازمند خودآگاهی دقیق تر است که اگر در آن ماهر نباشیم به خودو دیگران صدمه جدی خواهیم زد.
مهارت همدلی
انسان ذاتا" موجودی اجتماعی است . با زندگی در خلوت و انزوا نیازهای انسان به خصوص نیازهای عاطفی او تامین نمی شود.حس همدلی بر اساس آگاهی ما از نیازهای درونی مان ( خود آگاهی) شکل می گیرد.
هر قدر نسبت به خودمان بیشتر آگاهی داشته باشیم به همان میزان خواهیم توانست احساساتمان را با دیگران در میان بگذاریم.
مهارت ارتباط موثر
ارتباط جریانی است که طی آن دو یا چند نفر به تبادل اندیشه ها ، نظرها ، باورها ، و خواسته های خود می پردازند و این عمل را از طریق کلام و نمادهای غیر کلامی ، که برای طرفین ارتباط ، معنای مشترکی دارد ، انجام می دهند.
راهکارهای ارتباط موثر، حرف زدن موثر ، زبان بدن را به کار گیرید، یعنی با استفاده از حرکات دست و بدن و چهره خود پیام رسانی را تقویت کنید . گوش دادن موثر ، شنونده خوبی باشید . بیان احساسات ، احساس خود را با جرات ابراز کنید.اریک فروم معتقد است "هر ارتباطی که در سایه ای از ترس و ابهام واقع شود تداوم نخواهد یافت."
موانع ارتباط موثر: قضاوت کردن ،بی توجهی به احساسات طرف مقابل ، قطع کردن صحبت دیگران، مسخره کردن طرف مقابل ، تهدید کردن ، بر چسب زدن به یکدیگر.
مهارت حل مساله
ما هر روزه با مسایل فراوانی روبه رو هستیم که برخی ساده و برخی پیچیده اند مهارت حل مسئله این توانایی را به ما می دهد که با توجه به تجارب عملی و توانمندی های ذهنی خود بتوانیم در جهت حل مسئله یا مشکل قدم برداشته و به نتیجه مطلوب دست یابیم.
مهارت تصمیم گیری
انسان در مسیر زندگی همواره نیازمند تصمیم گیری های مختلف است و موفقیت در زندگی در گرو تصمیم گیری درست و به جای اوست.
مهارت تصمیم گیری به ما کمک می کند تا با اطلاعات و آگاهی کافی با توجه به اهداف واقع بینانه خود، از بین راه حل های مختلف بهترین راه حل را انتخاب کرده و به کار بگیریم و پذیرای پیامدهای آن نیز باشیم.
مهارت تفکر خلاق
فکر کردن مهارتی است که از کودکی می آموزیم
مهارت تفکر خلاق، قدرت کشف و تولید اندیشه ی جدید را برای ما فراهم می آورد
مهارت تفکر خلاق به ما کمک می کند درمواجهه با حوادث ناگوارچگونه احساسات منفی خود را به احساسات مثبت تبدیل کنیم.
تفکر خلاق نوع دیگر دیدن است در این تفکر هیچگاه مشکل یک عامل مزاحم به حساب نمی آید بلکه یک فرصت برای کشف راه حل های نو و بدیع تلقی می شود تاکنون کسی به آن توجه نکرده است.
آیا هنگام رویارویی با استرس بسیار برانگیخته ، عصبانی و آشفته می شوید ، اگر اینگونه است بهترین روش آرام سازی و ریلکسیشن برای شما، تنفس عمیق و تصویر سازی ذهنی است .
تمرین : چندین حالت در این جا ذکر شده است . بررسی کنید کدام یک از آنها شما را در طول روز آزار می دهد. اگر چنین است نحوه برخورد شما با آن چگونه بوده است. هر حالت را برای خود ارزیابی کنید و ببینید آیا با آن درست برخورد می کنید یا نه؟
بیقراری-افسردگی-ترس از دیگران-پرخوری- غالبا"تا"خیر کردن – غم زدگی- خستگی مزمن – سر دردهای تنشی-گرفتکی عضلانی – درد معده- سیگار کشیدن – فشارخون بالا- زیاده روی در مصرف دارو-گریه بدون علت- کاهش دقت در بیشتر کارهای روزانه .
اگر این حالات در طول زندگی روزمره، اغلب شما را اذیت می کند، به احتمال زیاد شما فردی استرس پذیر هستید و نیاز به کسب مهارتهای مقابله با استرس و شاید مشاوره روانشناختی دارید.
کدام روش تن آرامی برای شما مناسب تر است ؟
در واقع نمی توان بطور مشخص گفت که چه روشی برای چه فردی مناسب است . برای انتخاب روش مورد نظر ، باید به نیاز خاص خود ، میزان تناسب اندام و اولویت هایی که دارید توجه کنید .این روش باید با سبک زندگی شما متناسب و در شما طنین انداز باشد و روی ذهن تان متمرکز شود. حتی گاهی اوقات لازم است از تلفیق چند روش استفاده کنید تا به بهترین نتیجه برسید.
تنفس عمیق پایه و اساس هر نوع تمرین تن آرامی است.
روشهای آرامش بخش:
تنفس شکمی، ساده ترین روش آرمیدگی ، تنفس شکمی است.که عبارت است از یک نفس عمیق که به آهستگی و هشیارانه انجام می شود.این نوع تنفس بر حس کردن بدن متمرکز است: احساس عبور هوا که به آهستگی از بینی به طرف پایین به داخل ریه ها می رود و از همان مسیر به آهستگی باز می گردد.ابتدا در وضعیت راحت بنشینید یا دراز بکشید، چشم ها را می توانید ببندید یا باز نگه دارید،دستها را روی هم و روی معده تان بگذاریدو با هر نفس بالا و پایین رفتن آنهار را احساس کنید.با 5 شماره عمل دم از بینی چند لحظه توقف و عمل بازدم با 5 شماره از دهان انجام دهید.
ورزش می تواند در کاهش استرس به شما کمک کند. ورزشها به دو دسته هوازی و بی هوازی تقسیم می شوند.
ورزشهای هوازی سبب تقویت سیستم قلب و عروق می شوند. مانند دویدن ، شنا کردن ، راه رفتن و....
ورزشهای بی هوازی مثل وزنه برداری و... که عموما" قدرتی هستند ،
ورزشهای هوازی با چند عملکرد به سلامت قلب و عروق کمک می کنند، کاهش فشارخون، کاهشن تعداد ضربان قلب ، کاهش چربی خون ، کاهش استرس.بنابر این در حالات عصبی بودن و یا استرس داشتن مقادیر زیاد از هورمونهای استرسی آزاد می شوند ، ورزشهای هوازی کمک می کنند تا حالت برانگیختگی روحی – روانی کمتر رخ دهد.
تصویر سازی ذهنی: اغلب اوقات، استرس ما تابع تصورات ذهنی خودمان است ،برای کاهش استرس می توانید از تصاویر ذهنی آرامش بخش استفاده کنید.چشمان خود را ببندید و خودر را در کنار یک اقیانوس تصور کنید . به صدای امواجی که آرام آرام روی هم می غلتند و به ساحل می رسند گوش دهید ، به آسمان آبی بالای سرتان نگاه کنید ، صدای مرغان دریایی را می شنوید، نرمی شن ها را لای انگشتان پاهایتان حس می کنید، نسیم ملایمی از دریا ، روی بدن شما راه می رود و نوازشتان می کند ، گرمای ساحل تمام وجودتان را گرم می کند ، گرمایی لذت بخش ، و شما همان طور که گرم می شوید به آرامش می رسید ، آرامشی که هر لحظه عمیق تر مش شود ، هر وقت دلتان خواست به آرامی چشمها را باز کنید و از آرامشی که بدان دست یافته اید لذت ببرید.
روشهای آرامش بخش ذهنی:
مراقبه ( مدیتیشن )،راه های متفاوتی برای انجام مراقبه وجود دارد.درمراقبه، ذهن شما توجه کامل بر یک نقطه دارد و آرام است.مراقبه با تمرکز ذهن شروع می شودو پس از ادامه یافتن تمرکز ، دیگر نیازی نیست برای حفظ آن کوشش کنید بلکه تداوم تمرکز به یک جریان دایمی تبدیل می شود.
در طول روز ، ذهن به طور مداوم و از طریق حواس پنچگانه مورد هجوم اطلاعات و محر کهای گوناگون قرار می گیرد. تنها زمانی که حواس تحت کنترل در می آیند ، می توانید به تمرکز خود امیدوار باشید.
تمرینات مختلفی وجود داردبه عنوان مثال، تصویر شعله شمع در ذهن خود بعد از آن که چشمهایتان را می بندید حفظ کنید .
تکنیک تن آرامی شولتز : این فن نوعی روش استاندارد بین المللی است که در موارد تحریک پذیری عصبی ، بروز افکار تنش زا،و استرس آورو .. به کار می رود. ابتدا به وضعیت نشسته روی کاناپه یا صندلی راحتی یا در وضعیت دراز کشیده روی تختخواب قرار بگیرید، لباس راحت بپوشید ، حالا به آرامی چشمها را ببندید ، به نوک پاهایتان توجه داشته باشید، تصور کنید نوک پاهایتان دارد کرخت می شود، هیچ حرکتی به پاها ندهید، فقط به کرخت شدن ، گرم شدن و سنگین شدن آن فکر کنید،حالا بگذارید موج آرامش و کرختی به طرف مچ پاهایتان کشیده شود، خیلی آرام ، درست مثل حرکت مورچه روی زمین ، آهسته و آرام کرختی را به ساق پایتا ن منتقل کنید ، کرخت و سنگین ، تصور کنید بیست و چهار ساعت در محل کارتان سر پا ایستاده اید و عضلات ساق پایتان کش می آید،
حالا زانو هایتان دارند کرخت می شوند، تفکرتان روی زانوها متمرکز باشد و بر کرختی و سنگینی آنها فکر کنید، به ران هایتان فکر کنید، فکر کنید ران هایتان دارند شل می شوند درست مثل دو تکه خمیر، تجسم کنید در سونا دراز کشیده اید و بخار از روی پاهایتا ن بلند می شود، حالا تجسم کنید به آرامی حالت ایجاد شده در ران هایتان به شکمتان منتشر می شود، آرام و آهسته ، درست مثل زمانی که در ساحل گرم دریا روی ماسه ها ندراز کشیده اید و آفتاب شکم شما را نوازش می کند ، بگذارید گرما در شکم شما منتشر شود حالا به آرامی نفس بکشید و بگذارید کرختی وراحتی که در شکمتان ایجاد شده است به سینه تان منتشر شود، نفسهای عمیق از طریق بینی بکشید و بگذارید آرامش در تمام وجودتان پخش شود.
آرام و عمیق حالا بگذارید با هر نفس که می کشید شانه هایتان سیگین شود ، و سنگینی در شانه هایتان کامل شود ، سنگین و آرام ، حالا اجازه دهید این حالت به بازوهایتان منتشر شود ، آهسته و آرام ، بگذاری آهسته و آرام ، حالت لذت بخشی که در بازوهایتان دارید به ساعد هایتان منتشر شود ، ساعد هایتان آرام شود، شل و آرام ، آرام و سنگین بگذارید از طریق مچ هایتان این حالت به انگشت ها یتان منتشر شود، کرخت ؛ گرم و سنگین ، حالا که تمام بدنتان شل شده است ، نفسهای عمیق بکشید. نفس را از بینی به داخل سینه بکشید چند ثانیه نگه دارید ، بگذارید هوای تازه در تمام سینه تان پخش شود ، پس نفس را از طریق دهان ، خیلی آهسته بیرون بدهید ، با هر بار تنفس بگذارید شادابی در تمام بدنتان پخش شود ، در همان حال که تنفس می کنید به تمام صنه هایی که برایتان لذت بخش است فکر کنید ، یکی از لحظات لذت بخشی را که در زندگی داشته اید به یاد بیاورید و به آ ن فکر کنید ، از نفس کشیدن خود لذت ببرید ، تجسم کنید در فضای پر از هوای پاک هستید ، و با هر بار تنفس ، لذت در تمام وجودتان پخش می شود. به یاد داشته باشید خستگی زاییده ذهن شماست ، پس با استراحت صحیح ، تفکرتان را نسبت به همه چیز مثبت کنید تا نیرو هایتان محفوظ بماند.روشهای درمانی مختلفی در روانشناسی وجود دارد ، یکی از روشهایی که امروزه بیشترین کارایی را دارد رفتار درمانی شناختی می باشد.
رفتار درمانی شناختی
Cognitive behaviour therapy
یک روش درمانی از طریق صحبت کردن با مراجع است .
- در مرحله اول روان درمانگر تلاش در دریافت طرز تفکر مراجع نسبت به خود پیرامون اطراف و دیگران دارد.
- در مرحله دوم سعی می نماید مسائل و مشکلاتی که موجب تولید اختلالات روانی در فرد گردیده است را پیدا نماید.
شیوه درمان به سبک ،رفتار درمانی شناختی به شما کمک می کند تا به گونه دیگری اندیشیده و در نتیجه با این طرز تفکر جدید، شما می توانید با رفتارهای سالم تر و درست تری در برابر حوادث ناخواسته و ناگوار پیرامونتان برخورد نمایید.
در رفتار درمانی شناختی روان درمانگر فقط بر مشکلات زمان حال ( اینجا و اکنون) و آنچه موجب ناراحتی و اضطراب در فرد بیمار گردیده است تکیه می کند.
" (CBT) رفتار درمانی شناختی" در چه مواردی کمک می کند؟
می تواند در موارد زیر کمک کننده باشد:
اضطراب ، افسردگی ، ترس ، فوبیا 0ترس از مکانهای شلوغ و ترس اجتماعی ، استرس ، پرخوری ، اختلالات وسواسی اجبار، اختلال پس از حادثه استرس ، اختلال دو قطبی و جنون همچنین میتواند درمواردی که فرد دچار مشکلاتی از قبیل عدم کنترل خشم یا خود کم بینی و حتی درمورد مشکلات جسمی مانند خستگی ها و دردهای مزمن هم موثر باشد.
طرز کار "رفتار درمانی شناختی"روان درمانگر به شما کمک می کند تا اجزاء مشکل و معزلی که موجب عدم تعادل روانی تان گردیده را ( مشکل ، طرز فکر شما در مورد آن مشکل،احساساتی که در رابطه با آن مشکل تجربه کرده اید ،تغییرات و ناراحتیهای جسمانی که تجربیه کرده اید و سرانجام برخورد و رفتار شما در مقابل این مشکل چگونه بوده است ) . از هم جدا نموده و آن رادر یک دفترچه یادداشت نمایید.
این نوع جداسازی به شما کمک کرده تابتوانید با دیدی واقع بینانه تری به مسئله خود بنگرید تا دریابید که آیا شما از روشهای رفتاری
سالم در حل مسائلتان استفاده کرده و یا ناخود آگاهانه از روشهای مضر و غیر سالم برای حل مشکلاتتان بهره می جوئید.
از این پس روان درمانگرسعی خواهد کرد تا به شما در جهت تغییرات فکری وگزینش رفتارهای سالم ومفید کمک نماید
البته این کاملأ واضح است که صحبت کردن درمورد هر کاری ساده تر ازانجام دادن آن کاراست. بنابراین بعداز آنکه شما توانستید دریابید که چه نوع تغییرات فکری ورفتاری برای شما کمک کننده خواهدبود, روان درمانگرتان یک سری تکالیفی را در هر جلسه برایتان تعیین خواهد کرد. این نوع تمرینات به شما کمک میکند تا سریعتر تغییرات لازمه در ذهنتان جایگزین گردند. شما میتوانیدبا تمرینات زیر شروع کنید.
رفتار درمانی توصیه شده است جاگزین کردن افکار مفید به جای افکار منفی ، که به شما درجلسات
شناخت دقیقتری از رفتارهای مضر خود یافته وبجای این رفتارهای تخریبی از رفتارهای مفید و کمک کننده استفاده نمائید
در هر جلسه شما راجع به حالات وافکارورفتار هفته گذشته تان با روان درمانگرتان صحبت کرده واو به شما کمک کرده تا رفتار سالم تری در قبال مسائل روزمره د ر پیش بگیرید.
روان درمانگرهرگز شمارا مجبور به انجام کاری نخواهد کرد و ازشما نخواهد خواست تا کارهایی را که شما دوست ندارید انجام دهید. قدرت" رفتار درمانی شناختی" در این است که شما می توانید همچنان به تمرین و توسعه مهارت های خود حتی پس ازپایان جلسات روان درمانی ادامه دهید. این امرمیتواند یک نوع مانع و روش محافظتی برای بروز مشکلات روانی درآینده باشد.
دکتر عیسی جلالی روان شناس، در مورد شناخت درمانی می گوید ، موضوع مهم اندیشه است .وضعیت هر کسی به نوع اندیشه ها وافکارش مربوط است ، متا"سفانه هنوز بعضی از انسان ها یاد نگرفته اند چطور برخود مسلط باشندو چگونه به خواسته هایشان برسند ، چگونه به ارزش های والای انسانی مانند عدالت و احساس مسئولیت در زندگی جامه عمل بپوشانند. خیلی ها ناامیدند و فکر می کنند نمی توانند خودشان را تغییر بدهند و یا به خواسته هایشان برسند اگر کسی عظمت و شگفتی های مغز انسان را بشناسد دیگر نمی گوید نمیشود، نمی توانم ، نمی خواهم و یا به آخر خط رسیده ام .
10 حقیقت کلیدی در مورد "رفتار درمانی شناختی"
Change تغییر در افکار و اعمال خود
Homework تمرین مداوم آ نچه یاد گرفته شده
Action آنچه را که آموختید انجام دهید نه اینکه فقط حرف آنرا بزنید
Need سعی کنید مشکلتان را سریعأ شناسائی نمائید
Goals به سمت هدف خود مصرانه حرکت کنید
Evidence تلاشی مستمر در جهت تحقق این درمان از خود نشان دهید
View مسائل رااززوایای متفاوت بنگرید
I can do it به خود اطمینان داشته باشید
Experience باورهای خود را تست نمائید
Write it down از پیشرفتهای خود یاداشت برداری